Heukelum

Soms vraagt de wandelaar zich af: ‘zijn er nog plekjes in de omgeving die de moeite van het wandelend verkennen waard zijn?’ Dan ligt daar zomaar Heukelum, een pracht van een ministadje in de veilige omarming van moeder Linge.

Heukelum is een eeuwenoud stadje ongeveer 3 km ten zuiden van Leerdam. We beginnen bij de kerk. Van de middeleeuwse parochiekerk is het een beukig koor met twee latere dwarskapellen over gebleven. Het graf van een voorname familie droomt buiten, voor het koor, in druilerig weer. We lopen door de Torenstraat, naar Het Voorste Gewind.

Op de hoek van de straat naar de dwarsweg staat in brons vereeuwigd: P. Dorresteyn, arts te Heukelum van ’45 – ’63. Aan het eind van de Dwarsweg ligt de Appeldijk, stellig een van de mooiste dijkjes die een mens kan bewandelen. Het is tussen voorjaar en zomer. De bloesem heeft plaats gemaakt voor tientallen appeltjes. Ze glimmen als de wangetjes van een peuter bij moeder achterop de fiets. De vlier langs het dijkje is niet zo vlot, die bloeit nog honderd uit. De bloemen steken als een fijn Brugs kantkloswerkje af tegen een grijze lucht. Het is duidelijk, in de verte is regen op komst. Wat maakt het uit, zo heeft de rivier ook haar charme. Bellen bubbelen op het water, maken kleine ruimtevaartuigjes op het oppervlak, het zijn UFO’s van een verre planeet. Met een beetje fantasie kom je overal en even verder staat de leugenbank voor een moment van bezinning. Dit is het uur van de waarheid. Eertijds stond er een enorme eeuwenoude linde die dienst deed als paraplu. Helaas moest deze gekapt worden omdat hij was aangetast door een fatale boomziekte. Nu probeert jonge aanplant dapper oude tijden te laten herleven. Wat bleef was de leugenbank. ‘Wie is de grootste leugenaar van Heukelum?’ vraag ik de man op de bank. ‘Misschien ik wel, maar nou lieg ik’ is het gevatte antwoord. We maken een praatje. De man die nog nooit zijn kleine stad verliet en de wandelaar, beiden zwervers op de vierkante meter, ontmoeten elkaar. Je hoeft niet ver te gaan om het alledaagse achter je te laten.

Bij de haven is het ’s zomers een drukte van belang, spelevaren op De Linge is een aangenaam tijdverdrijf.

We vervolgen onze weg langs de Molenkade en Kruissteiger. Via de ‘wandelpromenade’ komen we op de Lingewal. We glibberen over het smalle pad naar het kasteel. Het is een achttiende eeuws landhuis. ‘Huys te Heukelum’ of Merkenburg is ooit gesticht door, hoe kan het anders, een van de Jannen van Arkel. Dit kasteel was het laatste door de Van Arkels bewoonde landgoed. Het landhuis is gebouwd rond de toren van het middeleeuws kasteel. In het midden van de voorgevel is de oorspronkelijke 14e eeuwse ingangstoren van het kasteel nog herkenbaar. Direct voorbij het voormalig gemaal en de Kolenschuur gaan we rechtsaf, een laantje door het veld. Aan het eind weer rechts, terug naar het stadje. Van hieruit gezien geeft de helder witte ophaalbrug het slot nog meer aanzien.

(Bron G.J. Roest).